Nồi gang làm bằng gì? Ưu, nhược điểm và cách sử dụng

Ngày đăng: 13:04 04-04-2024 | 180 lượt xem

Nồi gang làm bằng gì? Chất lượng ra sao? Liệu sử dụng có an toàn không? Chắc hẳn các bạn có rất nhiều thắc mắc xoay quanh công cụ nấu ăn truyền thống lâu đời này. Hãy cùng Điện Máy Bếp Việt tìm hiểu tất tần tật thông tin về chất liệu, những ưu điểm vượt trội, cách sử dụng, bảo quản cũng như hướng dẫn mua nồi gang chất lượng cao từ đó hiểu hơn về sản phẩm và sử dụng tối đa lợi ích của nó.

Nồi gang làm bằng gì?

Nồi gang là một dụng cụ nấu ăn được làm từ hợp kim gang - một vật liệu kim loại đặc biệt có nguồn gốc từ quặng sắt và các thành phần khác. Hợp kim gang có thành phần chính là sắt, nhưng khác biệt so với sắt thông thường ở việc chứa thêm các nguyên tố như carbon, silic, mangan, lưu huỳnh và photpho.
Cấu trúc nguyên tử đặc biệt của gang tạo nên những đặc tính vật lý và hóa học ưu việt như độ cứng cao, khả năng chịu mài mòn tốt, dẫn nhiệt và giữ nhiệt hiệu quả. Chính những đặc tính này đã khiến gang trở thành chất liệu lý tưởng để sản xuất ra nồi gang.

Thành phần chính của gang

• Sắt (Fe) chiếm 88 - 98%: Là thành phần cơ bản tạo nên cấu trúc kim loại cứng của gang.

• Carbon (C) chiếm 2 - 4%: Góp phần tăng độ cứng, tính dẻo của gang.
• Silic (Si) chiếm 0,5 - 3%: Tăng độ cứng, khả năng chịu mài mòn.
• Mangan (Mn) chiếm 0,2 - 1%: Cải thiện độ cứng, tính dẻo.
• Lưu huỳnh (S) chiếm 0,02 - 0,2%: Tăng tính đúc của gang.
• Photpho (P) chiếm 0,02 - 0,5%: Tăng độ cứng, khả năng chịu mài mòn.

Tỷ lệ phần trăm của các thành phần trên sẽ quyết định phân loại và đặc tính cụ thể của gang như gang xám, gang dẻo, gang cầu.

Ưu điểm khi sử dụng nồi gang đúc

Ưu điểm của nồi gang so với các loại nồi bằng vật liệu khác như nhôm, inox, hay gốm sứ là rất đáng kể. Nồi gang có khả năng giữ nhiệt và dẫn nhiệt đều đặc biệt, giúp nấu chín thực phẩm đều và hoàn hảo. Cấu trúc đặc biệt của gang cho phép nhiệt được truyền đều khắp bề mặt nồi, tránh tình trạng bị cháy khét hay nấu chín không đều.
Độ bền vượt trội là một ưu điểm khác của nồi gang. Chúng có thể sử dụng trong nhiều thập kỷ nếu được bảo quản đúng cách. Bề mặt nhẵn của nồi gang cũng giúp việc vệ sinh trở nên dễ dàng hơn so với các loại nồi có bề mặt gồ ghề hoặc phủ lớp chống dính.
 

So sánh nồi gang với các loại nồi khác

So với nồi nhôm	- Giữ nhiệt tốt hơn - Bền bỉ hơn - An toàn hơn (không giải phóng nhôm vào thực phẩm)
So với nồi inox	- Giữ nhiệt và dẫn nhiệt tốt hơn - Kháng oxy hóa tốt hơn - Tuổi thọ cao hơn
So với nồi gốm sứ	- Chịu nhiệt cao hơn - Bền bỉ hơn - Chuyển từ bếp sang lò được

 
Ngoài ra, nồi gang có thể sử dụng trên nhiều loại bếp khác nhau như bếp ga, bếp điện, lò nướng, và thậm chí cả lửa trại. Khả năng chịu nhiệt cao của gang cho phép nồi chuyển từ bếp sang lò một cách an toàn để nấu hoặc nướng tiếp.

Các loại gang thường sử dụng

Gang không phải là một vật liệu đơn nhất mà được phân loại thành nhiều loại khác nhau dựa trên thành phần hóa học và đặc tính vật lý. Việc phân loại này giúp xác định được loại gang phù hợp nhất cho từng ứng dụng và sản phẩm khác nhau.
Ba loại gang chính được sử dụng phổ biến nhất trong sản xuất nồi gang và dụng cụ nấu ăn bao gồm gang xám, gang dẻo và gang cầu.

Gang xám (Gray cast iron)

• Loại gang phổ biến nhất, chiếm khoảng 80% tổng sản lượng gang.
• Chứa lượng carbon cao (2,5 - 4%) và silic (1 - 3%) tạo thành cấu trúc hạt carbon tự do mang tính chất xám đặc trưng.
• Có độ cứng và khả năng chịu mài mòn cao nhưng kém dẻo và dễ gãy hơn các loại gang khác.
• Thường được sử dụng để đúc các chi tiết máy móc, dụng cụ nấu ăn như nồi, vỉ nướng vì dẫn nhiệt tốt.

Gang dẻo (Ductile cast iron)

• Thành phần gần tương tự gang xám nhưng quá trình đúc đặc biệt tạo ra cấu trúc hạt carbon hình cầu giúp tăng tính dẻo và khả năng chịu va đập.
• Có độ bền cao, chịu uốn và kéo tốt hơn gang xám.
• Khó đúc và đắt hơn gang xám một chút.
• Ứng dụng để sản xuất các chi tiết máy khuân vác, khuôn đúc, vỏ bình chịu áp lực, nồi gang đòi hỏi khả năng dẻo dai.

Gang cầu (Malleable cast iron)  

• Được tạo ra từ việc đun nóng gang trắng ở nhiệt độ cao và nguội dần theo quy trình đặc biệt.
• Có cấu trúc hạt carbon hình cầu nhưng mịn và đều hơn gang dẻo.
• Sở hữu cả tính chất cứng và dẻo cao, chịu uốn và kéo tốt.
• Chi phí sản xuất cao hơn so với gang xám và gang dẻo.
• Thường được sử dụng cho các chi tiết cần độ bền và chịu lực cao trong máy móc, xe cộ, nhưng ít dùng cho dụng cụ nấu ăn.

Bên cạnh ba loại chính đã nêu, còn có một số phân loại gang khác như gang trắng dùng nhiều trong đúc công cụ cắt gọt kim loại, gang chịu mài mòn, gang chịu nhiệt hay gang chống ăn mòn sử dụng cho môi trường công nghiệp đặc biệt.
Tuy nhiên, với nồi gang và các dụng cụ nấu ăn, gang xám và một phần gang dẻo là những lựa chọn phổ biến nhất vì chúng đáp ứng tốt các yêu cầu về giữ nhiệt, dẫn nhiệt và độ bền.
Bảng so sánh một số đặc tính của 3 loại gang chính:
 

Đặc tính	Gang xám	Gang dẻo	Gang cầu
Độ cứng	Cao	Trung bình	Cao
Độ dai	Thấp	Cao	Cao
Chịu mài mòn	Cao	Trung bình	Cao
Khả năng đúc	Tốt	Khó	Tốt
Chi phí	Thấp	Trung bình	Cao

 
Với những đặc điểm riêng biệt, mỗi loại gang sẽ có ưu và nhược điểm để phù hợp với từng ứng dụng đặc thù. Sự phân loại này giúp nhà sản xuất dễ dàng lựa chọn nguyên liệu đầu vào, quy trình sản xuất phù hợp để đạt được sản phẩm nồi gang đáp ứng tối đa yêu cầu về chất lượng và hiệu suất sử dụng.

Cách lựa chọn nồi gang chất lượng

Nồi gang đang rất được ưa chuộng bởi các hộ gia đình hiện nay bởi tính bền bỉ cao, nhiều ưu điểm và không gây hại đến sức khỏe. Nhận thấy được khách hàng có cầu cao, một vài cửa hàng đồ gia dụng đã bán ra các sản phẩm kém chất lượng, ảnh hưởng lớn đến người tiêu dùng trong quá trình sử dụng.
Vì thế, các bạn nên cân nhắc lựa chọn mua ở những nơi uy tín để đảm bảo chất lượng cao. Dưới đây là 5 yếu tố bạn nên xem qua trước khi mua nồi gang:

• Nguồn gốc và thương hiệu: Nên lựa chọn các thương hiệu uy tín như Điện Máy Bếp Việt để đảm bảo chất lượng cao, tránh rủi ro trong quá trình sử dụng
• Trọng lượng: Nồi gang chất lượng thường có trọng lượng nặng hơn so với nồi làm từ các vật liệu khác, điều này thể hiện độ dày và chắc chắn của nồi.
• Bề mặt nồi: Bề mặt nồi cần nhẵn mịn, không có các khuyết tật về nứt, lỗ hổng hay vết lõm. Một số nồi có lớp men tráng để tăng độ bền và dễ vệ sinh.
• Tay cầm: Tay cầm nồi phải đủ to, chắc chắn, được gắn cố định để đảm bảo sự an toàn khi di chuyển nồi.
• Giá thành: Nồi gang chất lượng có giá thành cao hơn so với các loại nồi thông thường, nhưng đây là sự đầu tư xứng đáng cho tuổi thọ sử dụng lâu dài.

Khi lựa chọn nồi gang, nên cân nhắc kích cỡ phù hợp với số lượng thành viên trong gia đình và nhu cầu sử dụng. Các nồi gang thường có dung tích từ 0,5 lít đến 7 lít để đáp ứng yêu cầu khác nhau.
 Ngoài ra, có thể tìm hiểu thêm về các phụ kiện đi kèm như nắp đậy, dụng cụ bếp phù hợp, giá đỡ nồi để sử dụng an toàn và hiệu quả hơn.

Lưu ý sử dụng và bảo quản nồi gang

Bảo quản và vệ sinh nồi gang đúng cách là rất quan trọng để đảm bảo tuổi thọ sử dụng lâu dài. Sau mỗi lần sử dụng, nồi gang cần được làm sạch một cách cẩn thận bằng nước ấm và miếng rửa nhẹ nhàng.
Tránh sử dụng chất tẩy rửa mạnh vì có thể làm hỏng hoặc ăn mòn bề mặt nồi. Nếu có cặn thức ăn khó làm sạch, hãy ngâm nồi trong nước ấm và để qua đêm trước khi chà rửa. Không nên đặt nồi gang nóng lên bề mặt lạnh vì sự thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể gây ra hiện tượng nứt gang.
Sau khi rửa sạch, nồi gang cần được lau khô hoàn toàn bằng khăn sạch hoặc để bay hơi nước tự nhiên. Tiếp theo, bôi một lớp dầu ăn mỏng lên bề mặt nồi bằng cách dùng khăn giấy để bôi trơn đều dầu khắp nồi. Việc bôi dầu sẽ giúp ngăn ngừa hiện tượng gỉ sét và tạo một lớp bảo vệ cho nồi. Cuối cùng, cất giữ nồi ở nơi khô ráo, tránh tiếp xúc với hơi ẩm.

Món ngon nấu bằng nồi gang

Các món kho truyền thống là một trong những thế mạnh của nồi gang. Kho cá là món ăn dân dã nhưng đầy hấp dẫn với cá được rim trong nước mắm, đường và gia vị cho đến khi cá chín mềm, thấm vị và nước kho sánh lại. Tương tự, kho thịt cũng là một món ăn đậm đà với thịt ba chỉ hoặc thịt ba rọi được kho cùng nước dừa, gia vị, tạo nên hương vị đặc trưng khó quên. Ngoài ra, trứng kho cũng là món ăn bình dị nhưng tinh tế khi được nấu chín trong nước kho đậm đà, thơm ngon.

Bên cạnh các món kho, nồi gang còn là dụng cụ lý tưởng để nấu các món hầm bổ dưỡng. Gà hầm hạt sen là món ăn thanh đạm, dễ tiêu hóa và cung cấp nhiều dưỡng chất. Thịt gà mềm ngọt hòa quyện cùng hạt sen bùi bùi, tạo nên hương vị độc đáo. Một món hầm khác không kém phần hấp dẫn là bò hầm khoai tây, với thịt bò mềm ngọt được hầm cùng khoai tây bở, thấm vị, mang lại cảm giác ấm áp và năng lượng cho cơ thể.
 

Ngoài việc nấu các món kho và hầm, nồi gang còn có thể được sử dụng để luộc bánh chưng và bánh tét - những món ăn truyền thống không thể thiếu trong dịp Tết của người Việt. Nhờ khả năng giữ nhiệt tốt và truyền nhiệt đều, nồi gang giúp bánh chưng và bánh tét được chín đều, dẻo thơm và đậm vị. Các bạn có thểm tham khảo thêm các sản phẩm nồi luộc bánh chưng điện chuyên dụng tại Điện Máy Bếp Việt để nấu bánh chưng, bánh tét nhanh hơn.

Câu hỏi thường gặp

Tuổi thọ sử dụng của nồi gang là bao lâu?

Nếu được bảo quản đúng cách, nồi gang có thể sử dụng trong vài chục năm. Thậm chí có những chiếc nồi gang được truyền qua nhiều thế hệ trong gia đình với tuổi đời lên đến 80-100 năm.

Những dụng cụ bếp nào không nên sử dụng với nồi gang?

Hạn chế sử dụng các dụng cụ trực tiếp va chạm bằng kim loại sắc nhọn như dĩa, thìa, đũa bếp bằng kim loại vì chúng có thể làm trầy xước và làm hỏng lớp men bảo vệ nồi gang.

Những dấu hiệu nhận biết nồi gang đã bị hư hỏng nặng?

Dấu hiệu bao gồm xuất hiện vết nứt lớn, biến dạng, lớp men bị bong tróc nghiêm trọng, bề mặt bị mòn sâu hay bị gỉ sét không thể khắc phục. Lúc này cần phải thay thế nồi mới.

Nồi gang có dùng được bếp từ không?

Có, nồi gang có thể dùng được trên bếp từ. Hầu hết các loại nồi gang hiện nay đều được làm từ gang đúc với thành phần chính là sắt, có khả năng nhiễm từ tốt nên hoàn toàn tương thích với bếp từ.

Nồi gang có độc không?

Nồi gang không hề độc, ngược lại đây còn là loại nồi an toàn và tốt cho sức khỏe khi sử dụng để nấu nướng. sau đây là những lý do:

• Chất liệu: Nồi gang được làm từ gang - hợp kim của sắt và carbon. Sắt là nguyên tố vi lượng cần thiết cho cơ thể, giúp vận chuyển oxy và tạo hemoglobin trong máu. Khi nấu nướng bằng nồi gang, một lượng sắt nhỏ có thể được giải phóng vào thức ăn, góp phần bổ sung sắt cho cơ thể.
• Độ trơ: Gang là vật liệu trơ, không phản ứng với thực phẩm trong quá trình nấu nướng. Do đó, nó không tạo ra bất kỳ chất độc hại nào có thể ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
• Độ bền: Nồi gang có độ bền cao, có thể sử dụng trong nhiều năm mà không bị hư hỏng hay biến dạng.
• Khả năng giữ nhiệt tốt: Nồi gang có khả năng giữ nhiệt tốt, giúp thức ăn chín đều và ngon hơn.

Kết Luận 

Bài viết bên trên đã giải đáp thắc mắc nồi gang làm bằng gì cũng như tất cả các thông tin khác về chất liệu, cách sử dụng và cũng như bảo quản đúng cách trong bài viết chắc hẳn đã cho bạn câu trả lời chính xác về những khuất mắt xoay quanh sản phẩm này. Nếu muốn mua nồi gang hoặc có thắc mắc vui lòng liên hệ Điện Máy Bếp Việt để được tư vấn chi tiết!

• 

  Nồi Luộc Bánh Chưng Bằng Điện - Điện Máy Bếp Việt đ

XEM THÊM

• 

  Phụ kiện tủ cơm công nghiệp chính hãng bao gồm những gì?

  Tìm hiểu chi tiết bộ phụ kiện tủ nấu cơm công nghiệp. Địa chỉ mua thiết bị bếp, linh kiện tủ cơm chính hãng, giá tốt nhất thị trường. Theo dõi ngay

  22:07 08-05-2024 | 177 lượt xem

• 

  Địa chỉ thanh lý tủ nấu cơm công nghiệp uy tín, giá tốt

  Khám phá danh sách những địa chỉ thanh lý tủ nấu cơm công nghiệp giá rẻ. Kinh nghiệm chọn tủ cơm thanh lý và địa chỉ mua tủ hấp cơm mới giá tốt nhất

  21:57 08-05-2024 | 172 lượt xem

• 

  Có nên mua tủ nấu cơm công nghiệp cũ cho quán ăn, nhà hàng?

  Có nên mua tủ nấu cơm công nghiệp cũ? Chia sẻ kinh nghiệm chọn tủ cơm cũ chất lượng và địa chỉ mua sản phẩm mới giá rẻ, uy tín - Điện Máy Bếp Việt

  21:51 08-05-2024 | 167 lượt xem

• 

  So sánh tủ nấu cơm và nồi nấu cơm công nghiệp có gì khác?

  So sánh tủ nấu cơm và nồi nấu cơm công nghiệp giúp bạn đánh giá ưu nhược điểm mỗi loại, lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu sử dụng. Theo dõi ngay nhé!

  21:44 08-05-2024 | 174 lượt xem

• 

  So sánh công suất tủ nấu cơm với nồi cơm truyền thống

  So sánh công suất tủ nấu cơm với nồi cơm truyền thống để đánh giá sự khác biệt và lựa chọn mua sản phẩm phù hợp. Gợi ý địa chỉ mua tủ cơm giá rẻ, uy tín

  21:39 08-05-2024 | 164 lượt xem

• 

  Ưu điểm tủ nấu cơm công nghiệp bạn đã biết chưa?

  Ưu điểm tủ nấu cơm công nghiệp vượt trội, nấu cơm đều, nhanh và không bị cháy khét. Khám phá chi tiết những điểm nổi bật của tủ cơm qua bài viết sau

  21:28 08-05-2024 | 180 lượt xem

Xem tất cả bài viết